CÁC GIẢI PHÁP CHỐNG NÓNG CHO GÀ

Nhiệt độ cơ thể bình thường của gà đẻ là khoảng 40°C. Gà mái thích nghi với nhiệt độ môi trường từ 18°C đến 24°C.

Stress nóng là hệ quả của mối tương quan giữa nhiệt độ và độ ẩm cao, thường được gọi là chỉ số nhiệt - ẩm hoặc chỉ số stress nhiệt trên (27 độ C - THI – Temperature Humidity Index).
 

Stress nóng xảy ra trên mọi lứa tuổi gà do chúng không có tuyến mồ hôi để thoát nhiệt mà còn có bộ lông dài gây khó chịu.

Gà khi bị stress nóng sẽ có một số biểu hiện sau:

• Vùi mình dưới lớp trấu
• Há mồm thở rất mạnh
• Xõa cánh để làm mát
• Phản ứng chậm chạp, đi loạng choạng
• Buồn ngủ
• Mổ lông lẫn nhau
• Mào và tích đỏ hồng
• Uống rất nhiều nước

Stress nóng trên gà được xem là yếu tố chính gây hại đến sức khỏe và năng suất của gà. Gà chán ăn, giảm tiêu thụ thức ăn từ 10-12%, giảm tăng trọng lên tới 25%, giảm sản lượng trứng (8-10%), trứng nhẹ hơn 4g ở nhiệt độ 30 độ C, suy giảm chất lượng vỏ trứng (mỏng vỏ, méo mó), thân thịt và chất lượng thịt kém.

Stress nóng làm tăng tỷ lệ chết ở gà, gây ra hội chứng chết đột tử. Nó còn làm giảm khả năng sinh sản ở gà trống (đến 30%) và gà mái. Stress nóng còn làm tăng tỷ lệ mắc bệnh về đường hô hấp, tiêu hóa; rối loạn quá trình tổng hợp và hấp thu Canxi ở gà đẻ, thải lượng nước tiểu lớn và phân ướt.

Không chỉ vậy, stress nóng ở gà còn làm giảm sức đề kháng và tăng chi phí đầu tư.

Khi năng suất sinh trưởng bị giảm thì tính an toàn thực phẩm cũng bị suy giảm. Việc suy giảm an toàn thực phẩm có thể gây ảnh hưởng sức khỏe cho người sử dụng.

Vì vậy, phòng ngừa gà stress nhiệt có ý nghĩa quan trọng trong công tác quản lý chăn nuôi, sẽ giúp tránh được những thiệt hại về năng suất, chất lượng sản phẩm và hiệu quả, nhất là với gà nuôi lấy thịt.

Một số giải pháp được khuyến cáo để hạn chế tình trạng stress nhiệt và chống nóng cho gà.

Giải pháp về chuồng trại

Ngay từ khâu thiết kế, cần chú trọng tới một số giải pháp để chống nóng cho gà.

Sử dụng các vật liệu chống nóng để làm mái chuồng như: rơm dạ, xốp; bạt.

Lắp đặt hệ thống làm mát, phun sương trên mái giúp giảm trung bình 3-5 độ trong những ngày nắng.

Sử dụng hệ thống quạt hút gió, đẩy gió để đẩy không khí nóng và khí độc như CO2, NH3 ra khỏi chuồng trại. Đảm bảo quạt trong chuồng nuôi hoạt động tốt, cánh quạt và cửa thông gió sạch sẽ và dây đai được điều chỉnh đúng cho cả độ căng và sự căn chỉnh. Quạt bảo trì kém sẽ hoạt động với hiệu suất giảm 50%. Ngoài việc chạy quạt suốt cả ngày khi trời nóng, chuồng nuôi cần chạy quạt qua đêm và sáng sớm để mang lại không khí mát mẻ. Cửa hút gió nên được điều chỉnh để đạt được luồng không khí đồng đều trong toàn bộ chuồng nuôi.

Tạo sân chơi thoáng, mát cho gà bằng cách trồng thêm cây xanh (có thể là trồng đan xen ngô) hoặc sử dụng tấm lưới đen để che nắng.

Giải pháp về nước uống

Gà đang bị nóng thì nước uống đóng vai trò hết sức quan trọng. Ở 21 độ C, tỷ lệ nước và thức ăn là 2:1; nhiệt độ tăng lên đến 38 độ C, tỷ lệ này gấp 4 lần, có thể tới 8:1.

Đảm bảo cung cấp đầy đủ nước sạch cho gà, thực hiện bảo trì hệ thống nước thường xuyên để không xảy ra tình trạng tắc nghẽn, đảm bảo các núm uống đều hoạt động bình thường. Điều chỉnh lượng nước tiêu thụ nhiều hơn nếu sử dụng thuốc và vaccine hòa trong nước. Bình chứa nước phải được cách nhiệt và tránh ánh nắng trực tiếp. Khuyến cáo nên bơm nước vào chiều tối để cung cấp nước mát cho gà.

Giải pháp về thức ăn

Khuyến cáo mật độ nuôi gà như sau: nuôi nhốt 7 – 8 con/m²_, nuôi thả bãi 3 – 5 con/ m². Bố trí máng ăn uống hợp lý: 50 con/1 máng ăn/1 máng uống.

Mùa hè, cho gà ăn từ 5h – 9h30, trưa cho ăn cầm chừng, uống hạ sốt, chiều cho ăn từ 15h30 – 21h (có thể thắp điện cho ăn đến 22h). Thức ăn có thể trộn ướt.

Bên cạnh đó kết hợp sử dụng vitamin, chất điện giải (Super-lyte p. ; Actifarm w.s.p; SY Aspirin C p.; Vitagrow M w.s.p;…)

để bổ sung năng lượng cho gà. Trong các giải pháp thuốc hỗ trợ thì:

- Vitamin C và NaHCO₃ cho kết quả ổn định nhất và thành tích gia cầm cải thiện rõ rệt nhất.

- Betaine cho kết quả khá tốt nhưng nguồn cung không ổn định và giá thành rất cao.

- Cr/Zn cho kết quả không ổn định.         

Sử dụng chương trình dinh dưỡng theo khuyến cáo các mã sản phẩm 2000S – 2100 – 2200 (2200Plus) cho gà theo từng giai đoạn để cung cấp đầy đủ protein, axit amin, vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể.

Tùy thuộc điều kiện chuồng nuôi và khí hậu từng vùng sẽ có những điều chỉnh về thức ăn, nước uống cũng như các giải pháp khác để chống nóng hiệu quả cho gà. Các biện pháp trên đây sẽ là nền tảng để thực hiện đảm bảo năng suất trang trại trong mùa nắng nóng.